Gifvrije pannen

Een tijd geleden schreef ik een blog over BPA en andere weekmakers, deze blog word nog dagelijks bekeken en staat al weken in de top drie. De teller voor dit artikel staat inmiddels op ruim 10.000 keer bekeken wat ik best leuk vind :). Naar aanleiding van dit artikel krijg ik weleens vragen over gifvrije pannen, dus ik zal mijn ervaringen delen.

Zoals velen misschien wel weten zijn Teflon pannen niet echt veilig. Teflon zelf is niet giftig, maar de stof PFOA kan bij oververhitting gevaarlijk zijn voor de gezondheid (o.a. onderzoeken bij proefdieren waaruit blijkt dat deze stof kankerverwekkend is, de stof word niet afgebroken door het lichaam maar het stapelt zich alleen maar op). PFOA zit in teflon en kan in je eten terecht komen door pannen die beschadigen/ krassen of door oververhitting (boven 260 graden). Er zijn niet alleen pannen van teflon maar denk ook aan taartvormen, tosti-ijzers of gourmetstellen. Teflon pannen mogen nog verkocht worden maar zonder de stof PFOA, dat is per 1 januari 2015 verboden.  Meer info (klik).

Toen ik er achter kwam dat de oude teflon pannen niet gezond waren heb ik ze de deur uit gedaan, er zaten krasjes op en er lieten weleens schilfertjes af.
Als vervanging kocht ik een keramische (zo'n witte anti-aanbak) van Royalti line. De eerste weken had ik veel plezier van de pan maar naar verloop van tijd bakte alles aan en was ik er niet blij meer mee. De pan heb ik inmiddels weggedaan. Van andere mensen hoor of lees ik ook dat ze na een tijdje toch niet blij zijn met keramische pannen zoals van de Action of de Greenpan van AH. Deze zou ik dus niet aanraden.

• Als vervanging voor de teflon en keramische pan heb ik nu een De Buyer koekenpan gekocht. Het was even wennen, de pan moet een natuurlijke anti aanbaklaag krijgen. Ik heb hem nu een tijd in gebruik en is echt een fijne koekenpan. Het enigste nadeel is misschien dat de pan best zwaar is maar dat vind ik niet erg. De koekenpan is gemaakt van plaatstaal, De Buyer pannen hebben natuurlijke antikleef eigenschappen: hoe vaker je de pan gebruikt, des te beter word de antikleeflaag. Hoe donkerder de pan word hoe beter de antikleef eigenschap. In deze pannen moet je olie (bijv. kokosolie, olijfolie) of roomboter gebruiken om te bakken. Ik bak er vlees (bijv. kipschnitzels), eieren en pannenkoeken in. 

Deze pan was je af met alleen heet water, niet met afwasmiddel en mag niet in de vaatwasser!

Hoe de pan gemaakt word en hoe je de pan moet inbranden kun je in dit filmpje zien:

1. Laag bijenwas ter bescherming. De Miniral B Element pannen hebben een coating van bijenwas om de pan te beschermen, voordat deze daadwerkelijk in gebruik wordt genomen. Deze laag verdwijnt na een aantal keer bakken. Om deze sneller te verwijderen kun je de pan op het vuur zetten met een laagje water. De bijenwas zal niet in de pan trekken maar in het water drijven. Hierna kun je het water afgieten en de pan normaal voorbereiden. Deze miniral B pan heb ik gekocht. Heb er nu één maar wil nog zeker een keertje een tweede aanschaffen. 
2. De pan voorbereiden: Was de pan af in heet water en droog deze goed af. Doe een laagje plantaardige olie in de koekenpan en laat het 5 minuten koken. Giet de olie af en droog de pan af met keukenpapier. Doe dit nog een paar keer voor een mooie egale laag. Hoe zwarter de pan, hoe beter de anti-aanbaklaag.
3. Onderhoud: Het onderhouden van een stalen pan is vrij simpel. Was deze nooit af met sop en ook niet in de vaatwasmachine. Een beetje water en een spons is genoeg. Daarna gelijk goed afdrogen met een doek of keukenpapier. De pannen moeten een beetje vettig blijven. De zwarte laag die ontstaat bij het inbranden zorgt voor een goede anti-aanbaklaag en deze moet er dus op blijven.
4. De pan grondig reinigen. Doe grof zout in de pan en verwarm de pan 1,5 minuut op hoog vuur. Gooi het zout weg en maak de pan droog met keukenpapier. Het zout lost aangebakken etensresten op en absorbeert geurtjes. Hierna de pan insmeren met olie en opbergen op en droge plek.

=============

Een tosti-ijzer van teflon hebben we nog steeds, deze is onbeschadigd en raakt niet snel oververhit. Af en toe gebruiken wij deze ook daarom nog gewoon. Zou hij gaan schilferen/ kras erin dan kan ik hem altijd nog wegdoen. Een tosti kun je trouwens ook gewoon in een koekenpan bakken ;-).

Cakeblikken bekleed ik al lange tijd met bakpapier, kun je je baksel er ook mooi uithalen. Heb je een gourmetstel van teflon zou ik hem gewoon gebruiken als de teflon niet beschadigd is en als je er voor zorgt niet oververhit raakt (roken). Zelf hebben we een steengril. Er zitten wat pannetjes bij, maar dat werkt niet zo goed bij een steengril dus gebruiken we bijna nooit.

• Voor m'n gewone kookpannen heb ik al bijna twaalf jaar een serie van Sola van 5 pannen in verschillende maten met dikke bodem. Deze zijn gemaakt van RVS, zilverwit edelstaal. Roestvrij en vaatwasmachine bestendig. Ze zien er nog steeds netjes uit en zijn makkelijk schoon te maken. Ik heb daarnaast nog een steelpannetje van m'n oma van RVS met dikke koperen bodem wat ideaal is en nog een extra grote RVS soeppan die ik via een koopjeshoek op Faceboek kocht voor een klein prijsje. 

• Ook gebruik ik nu ruim een jaar een gietijzeren pan voor stoofpotjes, maar ik gebruik deze pan ook om bami of nasi in te maken of gehaktballen in te braden. Ik heb gekozen voor een pan van Hackmann, deze komt af en toe bij de Albert Heijn in de aanbieding met 50% korting. Een le Creuset vond ik ook erg mooi, maar is helaas behoorlijk aan de prijs. Deze pan was ik ook alleen af met heet water en vet ik in met wat olijfolie voordat ik hem wegzet. Ik heb een rode maar is ook in zwart verkrijgbaar, net als een gietijzeren wok.