24 april 2014

Borstvoeding en voeding moeder bij borstvoeding

Misschien heb je het linkje van http://www.borstvoeding.com/ wel een keer gezien op mn blog. Ik ben nogal pro-borstvoeding voor degene die het nog niet wisten. Jasmijn, bijna 20 maanden, krijgt nog steeds borstvoeding. Dus wil er toch een keer een blog over schrijven.

Met name over wat is nu de juiste voeding voor een moeder die borstvoeding geeft. Hier is namelijk niet veel over te vinden. Eerst een intro:



Let op: ik oordeel niet over moeders die kunstvoeding geven/ gegeven hebben. Je hebt wel een keuze en persoonlijk vind ik dat je het zeker moet proberen. Soms vraagt het wel wat doorzettingsvermogen. Wat zou je baby kiezen? Het eerste wat een baby doet als een bevalling normaal verloopt is op zoek gaan naar de borst.

Wat ik heel jammer vind is dat de begeleiding rondom borstvoeding in veel gevallen ronduit slecht is. De meeste consultatie bureau's en zelfs (kinder)artsen geven slechte adviezen, deze zijn allemaal gericht op kunstvoeding.
Als je er echt voor wil gaan vraag dan van te voren een kraamverzorgster aan die veel verstand en ervaring heeft op het gebied van borstvoeding. Lees erover en volg een cursus. Omdat veel moeders geen of kort borstvoeding geven moet je zelf op zoek wil je goede informatie vinden, zij kunnen je het niet geven. Flesvoeding werkt heel anders dan borstvoeding, het is totaal niet te vergelijken. Bij mij kwam de borstvoeding bijvoorbeeld pas rond de 5e/6e dag op gang, dat kostte best even wat moeite, kolven en vinger-voeden, maar toen het eenmaal op gang was, was Jasmijn op de 10e dag weer op haar geboortegewicht. 

Slechts 2% van de vrouwen is fysiek niet in staat om zelf te voeden. Als je de reclames leest en hoort van de grote kunstvoedingsfabrikanten lijkt dat wel anders. Er mag trouwens geen reclame meer gemaakt worden voor flesvoeding tot 6 maanden.

Heb je een vraag over borstvoeding, kijk dan eens op het borstvoedingforum. Er worden hier dagelijks allerlei vragen gesteld, jouw vraag staat er vast tussen. Of stel er zelf je vraag, er word dezelfde dag vaak al een duidelijk antwoord gegeven door ervaren bv-mama's of door een lactatiekundige. Je kunt eventueel ook een lactatiekundige inschakelen, deze heeft een speciale opleiding gevolgd, ze komt eventueel thuis langs. Dit consult word meestal (gedeeltelijke) vergoed door je zorgverzekeraar. Op facebook zijn ook diverse borstvoedingsgroepen waar je vragen kunt stellen. 

Hoewel er in onze cultuur veelal anders over gedacht word is borstvoeding het meest natuurlijke voor een kind. De natuurlijke speenleeftijd, als je kinderen zelf laat bepalen wanneer ze stoppen, ligt dat tussen de 3 en de 7 jaar. Gemiddeld dus 4,2 jaar. Aangezien er tegenwoordig weinig kinderen (lang) borstvoeding krijgen of maar tot de moeder weer aan het werk moet, word deze leeftijd in Nederland bijna nooit gehaald. 
Als je dat een aantal jaar geleden tegen me gezegd zou hebben zou ik dat wel apart gevonden hebben.
Inmiddels heb ik wat boeken gelezen over borstvoeding, wat artikelen gelezen op borstvoeding.com en vind het helemaal niet gek. Het is gewoon het meest natuurlijke wat er is.

Tot 6 maanden is uitsluitend borstvoeding genoeg. Iedere vorm van bijvoeding tast het beschermlaagje in de darmen aan, dat wat borstvoeding juist zo uniek maakt.
Vanaf 6 maanden kun je langzaam vaste voeding gaan geven en af en toe een slokje water om te oefenen. Dit is echt BIJvoeding. Tot een jaar haalt een baby 75% van zijn energiebehoefte uit borstvoeding het overige uit de bijvoeding. 
Van de leeftijd 1 jaar tot 2 word dit langzaam omgedraaid. Een kindje gaat van nature steeds zelf iets meer vaste voeding eten en minder borstvoeding drinken. Zolang je borstvoeding 'op verzoek' geeft is koemelk niet nodig. Koemelk is voor kalfjes en mama-melk voor kindjes ;).

Wat veel niet weten: je lichaam heeft ongeveer 9 maanden nodig om de melkproductie goed op peil te krijgen, vanaf dan kun je eventueel een borstvoeding vervanger voor wat anders. Doe je dit eerder dan loopt je melkproductie terug. Vervangen betekend dan nog afbouwen! Als je dat niet wilt moet je geen voeding vervangen voor wat anders. Als je moet werken dan kolf je op het moment dat je kindje anders bij je zou drinken. Een kwart van je werktijd mag je besteden aan live voeden (dus heen en weer gaan) of kolven. Soms moet je een keer vaker kolven omdat je met kolven minder uit de borst haalt als dat je kindje zou doen.
Mede daarom is het kolfrecht t/m 9 maanden. De combi kunstfles/borstvoeding voor 9 maanden is daarom bij de meeste vrouwen niet mogelijk. Als je een voeding laat vallen en vervangt voor een kunst-flesvoeding betekend het dat je de borstvoeding aan het afbouwen bent.

Nachtvoedingen zijn normaal en de vraag of een baby al doorslaapt vind ik ondertussen één van de meest onnozele die er is. Daar ga ik nu niet verder op in, wil je er meer even lezen dan is dit artikel interessant: 
http://www.borstvoeding.com/aanverwant/samen-slapen/door.html
en deze zeker ook:
http://www.borstvoeding.com/files/Nachtvoedingen%2C%20fysiologisch-sociologisch.pdf




Even kort een aantal redenen waarom ik borstvoeding belangrijk vind:
  • Borstvoeding bevat antistoffen tegen ziekte en helpt bij de ontwikkeling van het afweersysteem, naarmate kindjes ouder worden nemen die antistoffen alleen maar toe.
  • Je hebt het altijd bij je, is altijd de goede temperatuur, makkelijk als troost. 
  • Borstgevoede kinderen hebben op latere leeftijd een lager risico op diverse gezondheidsproblemen. Dit geldt o.a. voor allergie, astma, diabetes, overgewicht, reuma, sommige vormen van kanker (borstkanker, ziekte van Hodgkin, leukemie), MS, colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. (Mede één van de redenen waarom er steeds meer welvaartsziekte zijn blijkbaar, er zijn weinig kinderen die (lang) borstvoeding krijgen/ gekregen hebben).
  • Geen borstvoeding geven verhoogd het risico van de moeder op borst-, ovarium- en baarmoederkanker. 
  • Betere sociale, cognitieve ontwikkeling. Moedermelk zorgt voor een goede hersenontwikkeling (mede nachtvoedingen zijn daarvoor heel goed) en zorgen voor een geleidelijke fysieke groei.
Ik kan nog genoeg vertellen over borstvoeding en op bepaalde punten ingaan, maar als laatste:

Borstvoeding en voeding moeder

Er is weinig te vinden in boeken of op internet wat nu goede voeding is voor een moeder die borstvoeding geeft. De adviezen die het voedingscentrum geeft vind ik sowieso achterhaald. Toch is het zeker belangrijk, ook als je lang(er) voedt. Alle goede stoffen, o.a. de vitaminen en mineralen gaan ten eerste naar het kind. Eet je dus te weinig of verkeerd dan loop je zelf kans op tekorten.

Hieronder tips voor gezonde voeding tijdens de borstvoedingsperiode: 

Borstvoeding wordt gemaakt uit wat je eet en drinkt. Hoe beter de kwaliteit van je voeding hoe beter de kwaliteit van de borstvoeding. 


  • Drink minimaal 2 ½-3 liter vocht per dag. Bij voorkeur water, kruidenthee, granenkoffie, groentensap/ smoothies, soep mag ook meegerekend als vocht.
  • Eet royaal groenten en fruit: probeer minimaal 375 gram groenten (is lastig vind ikzelf) en 3/4 stuks fruit, deze zitten boordevol belangrijke vitamines, mineralen en vezels. Door een groene smoothie te drinken neem je al veel fruit en groente!
  • Eet naar behoefte volle granen en graanproducten. Volle granen (zilvervliesrijst, haver, gierst, quinoa, gerst) en graanproducten, zoals speltbrood zijn goede energieleveranciers en rijk aan vitamines, mineralen en vezels. 
  • Eet voldoende gezonde vetten, Omega-3 en 6 spelen een belangrijke rol bij o.a. de ontwikkeling van het afweersysteem, hersenen, zenuwstelsel en ogen van je kind. Door zelf voldoende omega-3 en 6 rijke producten te eten, krijgt je kindje via de borstvoeding deze vetten naar binnen. 
  • Rijk aan omega-3 vetzuren zijn vette vis en (koudgeperste) lijnzaad(olie) en walnoten(olie). Eet twee keer per week vette vis in de vorm van haring, makreel, sardine en zalm. Vermijd de sterk vervuilde vissoorten: marlijn, tonijn, zwaardvis en haai (de grotere vissoorten). 
  • Hou je niet van vis neem dan een goede visolie capsule (bijv. metagenics).
  • Rijk aan omega-6 vetzuren zijn noten en zaden, zoals walnoten, amandelen, hazelnoten, zonnebloempitten en sesamzaad. Gebruik dagelijks ongebrande, ongezouten noten en zaden.
  • Mijd transvetten, want ze remmen de gezonde werking van de omega-3 en 6 vetzuren. Ook vergroten ze het risico op welvaartziekten, zoals diabetes, kanker en hart- en vaatziekten bij jezelf en kindje. 
  • Let op ijzer en zink. Via de bevalling gaat veel bloed en daarmee ijzer verloren. Ook kost het geven van borstvoeding extra ijzer. Gebruik daarom voldoende ijzerrijke producten om bloedarmoede te voorkomen. IJzerrijk zijn volkorenproducten, groene groenten, rood vlees, noten, zaden en peulvruchten. Tijdens de zwangerschap en de borstvoedingsperiode is je behoefte aan zink verhoogd. Zink is betrokken bij de groei, de bot- en tandvorming, opbouw van het afweersysteem en zenuwstelsel. Gebruik daarom voldoende zinkrijke producten, zoals volkorenproducten, noten, zaden, mager vlees, vis, ei (1-3 per dag) en peulvruchten.
  • Zuivel: Met 1-2 boterhammen met kaas en een bak volle yoghurt of kwark per dag krijgt je voldoende calcium binnen. Neem je meer, dan kan je baby eerder overgevoelig worden voor melkproducten. Ook verstoort te veel zuivel de mineraalbalans, waardoor je sneller een tekort aan bijvoorbeeld. ijzer of magnesium krijgt. Calcium haal niet alleen uit zuivel, groene (blad)groente zijn een grote bron voor calcium. 
Update: ik slik als aanvulling multi AOV 106 (geschikt bij zwangerschap en borstvoeding), visoliecapsules van metaganics en magnesium (AOV510).
Inmiddels een tweede dochter aan de borst (maart 2016). Grote zus drinkt 's avonds voor het slapen gaan nog een slokje (dat heet tandemvoeden twee of meerdere kindjes voeden/ gestopt met 3 jaar en 9 maanden). Ik eet naast tarwevrij nu ook helemaal koemelkvrij en geen geitenproducten omdat dochterlief daar erg onrustig van word.

Beperk het gebruik van cafeïne bevattende producten.Koffie, cola, chocolade en zwarte en groene thee bevatten cafeïne. Cafeïne belast via de borstvoeding de nog onrijpe lever, hersenen en nieren van uw kind. Bovendien kan cafeïne de moedermelkproductie remmen en je baby onrustig maken. 

------------------------------------------------------------------------------------------------

Gebruikte bronnen:

http://www.groenevrouw.nl/borstvoedingvoedingsstatus/
http://www.eetgoedvoeljegoed.com/2012/07/borstvoeding-en-voeding.html
http://www.natuurdietisten.nl/detail.php?cod=525&id=692&page=9

zeker de moeite waard om eens door te lezen al je borstvoeding geeft (wil gaan geven).

9 opmerkingen:

  1. Fijn om te lezen en goede info! Mijn zoontje werd afgelopen week 3 en krijgt ook ‘nog‘ borstvoeding. Dat roept vaak vragen op waarop ik vaak het antwoord geef over de natuurlijke speenleeftijd zoals je hierboven omschrijft.
    Groetjes, Daniëlle

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuk dat je ook langvoedster bent. Gefeliciteerd nog met je zoontje.
      Ik verwacht dat wij de 3 jaar ook wel halen ;-) nog drie maandjes namelijk.

      Groetjes Anita

      Verwijderen
  2. Geweldig dat je dit met ons wilt delen. Gefeliciteerd met je zoontje!! Hele leuke blog met een hoop informatie..

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik hoor dus tot de 2% van de vrouwen die fysiek niet in staat is om borstvoeding te geven.
    Ondanks wekenlang afkolven (dochter is veel te vroeg geboren) kwam er iedere keer niet meer dan 3 ml 'melk' uit.
    Weet je hoe frustrerend dit is? En hoe kwetsend het is als vrouwen pronken met het feit dat zij wél borstvoeding kunnen geven en dan ook meerdere jaren?!
    Good for you. Maar kwetsend voor een ander.
    Ik wilde wel, maar kon niet. Mensen laten het doen overkomen alsof ik er voor kies om mijn kind kunstvoeding te geven! Ik ben me al pijnlijk bewust hoe erg mijn lichaam faalt, des te pijnlijker is het om telkens overal te horen hoe geweldig vrouwen zichzelf vinden omdat ze lang hun kinderen de borst geven.
    Gefeliciteerd.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat lijkt me ook vreselijk! Ik schreef in het artikel Let op: ik oordeel niet over moeders die kunstvoeding geven/ gegeven hebben. Je hebt wel een keuze en persoonlijk vind ik dat je het zeker moet proberen. Soms vraagt het wel wat doorzettingsvermogen. Wat zou je baby kiezen? Het eerste wat een baby doet als een bevalling normaal verloopt is op zoek gaan naar de borst.

      Je hebt wekenlang gekolfd schrijf je. Er zijn zat moeders die het al na een dag of wat opgeven. Ik ken ook moeders die gelijk voor de fles kiezen, dat vind ik wel erg.
      Je hoeft jezelf niks kwalijk te nemen, zeker niet als je er alles aan gedaan hebt!
      Wist je dat er moeders zijn die juist voor dit soort gevallen extra melk kolven? Dat gaat naar een donor melk bank. Daar kun je deze melk krijgen, ook via Facebook zijn er groepen waar zo moedermelk aangeboden word.

      Ik vind het niet geweldig dat ik lang borstvoeding geef, ik zou willen dat het weer de normaalste zaak van de wereld werd. Ik weet zeker dat de meeste vrouwen die (lang) borstvoeding geven er zo over denken.

      Groetjes Anita

      Verwijderen
    2. Wat een zuur bericht zeg. Dus omdat het jou niet gelukt is(ondanks dat je dus weken heb gekolfd) en je er veel verdiet. An hebt, ga je nu andere moeders die t wel gelukt is aanvallen? Waarom?
      Dus ik mag ook niet meer zeggen dat ik trots ben dat ik de 10 km heb gelopen omdat er mensen zijn die niet kunnen lopen? Ik mag niet meer zeggen dat ik geniet van lekker eten omdat er mensen zijn die alleen sondevoeding verdragen?
      Get a life.
      Wees trots op wat je heb gedaan ipv kijken wat een ander heeft bereikt

      Verwijderen
    3. Het is al een tijd geleden dat ik deze blog geschreven is. Onze 3e is inmiddels een jaar en ik kolf vanaf 6 weken fulltime voor haar. Een heel verhaal maar ze kon niet bij me drinken door verkeerde mondanatomie. In het begin had ik erg veel melk en kauwde ze de melk als ware uit mn borst. Goed kunnen drinken heeft ze nooit, uit een flesje ook moeizaam zeker eerste maanden.

      Ik ben lid van o.a. groep fulltime kolvers op Facebook. Je mag ontzettend trots zijn dat je die paar weken gekolft hebt voor je baby. Het is vele malen zwaarder weet ik inmiddels uit ervaring als live kunnen voeden.
      Iedere moeder doet haar best. Elke druppel is er één als je kolft. En dat gaat bij de één ook makkelijker als de ander.

      Er zijn moeders die met gemak kolven en zelfs doneren. Andere geven kunstvoeding bij omdat ze het niet redden. Je moet trots zijn op wat he hebt behaalt. En verdrietig zijn mag ook. Blijf je ermee zitten zou ik verderop gaan om erover te praten, er zijn veel moeders die met dit verdriet rondlopen.
      Ik heb me er redelijk snel overheen kunnen zetten. Heb de kleine veel gedragen en we slapen samen. Natuurlijk mis ik weleens die momenten, vooral snachts is flesjes reuze onhandig. Probeer ook de voordelen te zien, dat heeft mij geholpen.

      Groetjes Anita

      Verwijderen
  4. Hoi Anita, ben via een tip op je blog terecht gekomen en erg enthousiast! Al veel goede tips gezien wat gezond eten betreft. Maar hier word ik ook erg blij van :) Ben bij de geboorte van onze oudste (nu 1jr9mnd) borstvoeding gaan geven met de gedachte: ik hoop dat het lukt, we gaan ervoor. Inderdaad doorbijten in het begin, maar het is het zo waard! Inmiddels ook een tweede aan de borst (ruim 5 mnd)en de oudste vindt het ook nog heerlijk. Ik ben blij iemand te horen die dat normaal vind!
    Je tip van de wasbare billendoekjes van hydrofiele luiers ga ik proberen. Eigenlijk een heel logische stap nu ik beide kids al in de wasbare luiers heb. De wasmachine draait toch wel :)
    Bedankt voor het delen van je berichten. Ik ga je blogs nog eens verder doorspitten :)

    Groetjes Willemien

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuk om te lezen! In mn omgeving ook weinig die langer borstvoeding geven of zelfs tendemvoeden. Ik hoop echt dat het weer normaal word :-).

      Grappig, ik ben begonnen met wasbare billendoekjes en later wasbare luiers. Over wasbare luiers wil ik ook nog een keer wat schrijven. Dat bevalt me erg goed! De doekjes zijn ideaal die gebruik ik ook als snoetenpoetsers.

      Verwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.